اردبیل یکی از استان های شمال غربی ایران است که بخاطر وجود آب و هوایی بکر و ناب صدها جاذبه طبیعی را در دل خود جای داده است. یکی از جاذبه های گردشگری استان اردبیل که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود جذب می کند جنگل های اردبیل است. در خصوص جنگل های اردبیل ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که برخی از آنها به ثبت جهانی رسیده اند. جنگل هایی اردبیل در زیبایی و تنوع گونه های مختلف گیاهی و جانوری بسیار قابل توجه است.
مساحت جنگل های اردبیل بالغ بر ۶۱۹۶۸/۶ هکتار است. جنگل گردی یکی از تفریحات مناسب برای روزهای بهار و تابستان و حتی پاییز است. استان اردبیل گرچه دارای آب و هوای سرد و خشکی است، ولی به سبب هم‌جواری این استان با گیلان و دریای خزر، در این منطقه جنگل های بی نظیری به وجود آمده اند. یکی از گزینه های پیشنهادی برای علاقه مندان به گشت و گذار در جنگل، استان سرسبز و خوش آب و هوای اردبیل است. با سفر به جنگل می توان از شلوغی شهرهای صنعتی دور شد و چند روز با خیالی آسوده سپری نمود.
مهم ترین نکات برای جنگل گردی
قبل از بیان توضیحاتی در خصوص مهم ترین جنگل های اردبیل، بهتر است که برخی از نکات مهم در خصوص جنگل گردی یادآوری شود تا گردشگران با تجهیزات مناسب برای بازدید از جنگل های اردبیل آماده شوند. برای اینکه در پایان سفر خاطرات خوشی از جنگل گردی داشته باشید در ابتدا از آب و هوای منطقه اطمینان خاطر حاصل کنید، پس از آن خطرات موجود در منطقه جنگلی را بررسی کرده و مناسب با آن تجهیزات مناسب به همراه داشته باشید. همچنین مناسب با طول مدت سفر خود در جنگل وسایلی همچون مسیریاب، لباس گرم، پتو، وسایل روشنایی، کرم ضد آفتاب، آب و غذای کافی، جعبه کمک های اولیه و … .
بهترین جنگل های اردبیل
بعد از بیان توضیحات کلی در خصوص جنگل های اردبیل و نکات مهم در جنگل گردی، وقت آن است که با بهترین جنگل های اردبیل آشنا شوید.
۱- جنگل فندقلو
یکی از زیباترین جنگل های اردبیل، جنگل معروف فندقلو است. این جنگل مشهور در ۱۰ کیلومتری شهرستان نمین و در نزدیکی روستاهای خانقاه علیا، خانقاه سفلی، آریا تپه و مهدی پستی شهرستان نمین قرار دارد. طول جنگل فندقلو تقریبا ۲۵ کیلومتر مربع است که از سمت شرق روستای خانقاه علیا تا شرق روستای خانقاه سفلی امتداد یافته است.
وجه تسمیه نام گذاری این جنگل به فندقلو به سبب زیاد بودن درختان فندق در این جنگل است می باشد. البته جز درخت فندق، درخت های مختلفی دیگری همچون درخت سیب، ازگیل، توت فرنگی، تمشک، گوجه سبز، به و … در این جنگل وجود دارد. فندقلو علاوه بر تنوع درخت میوه داری تنوع جانوری نیز هست. جانورانی همچون خرس قهوه ای، خرگوش، خوک وحشی، مارال، گرگ، روباه، سمور، قرقاول، عقاب طلایی، کبک و … در این جنگل زندگی می کنند.
بهترین زمان ممکن برای رفتن به جنگل فندقلو اواخر اردیبهشت و یا اوایل خردادماه است. گردشگران داخلی و خارجی بسیاری با هدف شرکت در جشنواره گل های بابونه عازم فندقلو می شوند. این جشنواره بی نظیر همه ساله در تاریخ ۲۴ و ۲۵ خردادماه که مصادف با روز جهانی گل و گیاه برگزار می شود. دشت گل های بابونه با مساحتی بالغ بر صد هکتار سطح جنگل را پوشش داده است که تماشای لذتی بی بدیل دارد.
۲- جنگل های هیرکانی
جنگل های منطقه هیرکانی در نقطه مرزی ایران و آذربایجان به عنوان یکی دیگر از جنگل های اردبیل قابل ذکر است. این جنگل ها از مناطق بکر آذربایجان محسوب می شوند که در ۹ فوریه سال ۲۰۰۴ میلادی افتتاح گردیده است. این جنگل ها به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی مشترک بین ایران و آذربایجان محسوب می شوند.
این جنگل ها از دوره سوم زمین شناسی به جای مانده و به همین سبب یکی از مهم ترین جنگل های اردبیل است. در جنگل های هیرکانی بیش از ۱۵۰ گونه درخت و بوته وجود دارد که نوع درخت ها در مناطق کم ارتفاع با نواحی خیلی بلند با هم متفاوت است. برخی از درختان موجود در این منطقه قدمت میلیونی دارند. جنگل های هیرکانی زیستگاه حیواناتی همچون گوزن خال دار، گوزن سفید شمالی، یوزپلنگ، سیاهگوش، گربه وحش، گراز وحشی، لئونارد و ۱۱۸ گونه پرنده که شامل عقاب دریایی، عقاب امپراطور، لک لک سیاه، قرقاول سفید قفقازی، باز شمالی و … است. با توجه به اینکه این جنگل به ثبت جهانی رسیده است تمام تلاش مسئولین محیط زیست در جهت حفظ و تقویت گونه های گیاهی و جانوری جنگل است و به همین سبب این جنگل کمتر دچار تغیرات انسانی شده است.
۳- جنگل اندبیل
یکی دیگر از جنگل های اردبیل جنگل اندبیل است. این جنگل در روستایی به همین نام قرار دارد. روستای اندبیل از روستاهای شهرستان خلخال به حساب می آید. این روستا در تابستان دارای آب و هوای معتدل و در زمستان ها بسیار سرد است. جنگل اندبیل نیز همانند سایر جنگل ها از تنوع گیاهی و جانوری برخوردار است. مهم ترین درخت های موجود در جنگل اندبیل، می توان به درخت بلوط و بوته های تمشک و نسترن اشاره کرد. حضور شاهین ها، دریاچه اندبیل، گیاهان متنوع دارویی و چشم اندازهای زیبای اندبیل، این جنگل را به یکی از بهترین جنگل های اردبیل تبدیل کرده است.
۴- جنگل های منطقه حیران
یکی از زیباترین دیدنی های گردنه حیران پوشش سرسبز و جنگلی این منطقه است. درختان تنومندی که در دامنه کوه قرار گرفته اند، این منطقه را به عنوان یکی از جنگل های اردبیل تبدیل کرده اند. درختان سرسبز موجود در این جاده جنگلی برای تمام گردشگران بی نهایت جذاب و زیبا است.
این محدوده جنگلی، جاده ای پیچ در پیچ است که هر پیچ آن زیباتر و رنگین تر از پیچ قبل به نظر می رسد. وجه تسمیه نام گذاری این منطقه به حیران، به سبب زیبایی فوق العاده آن است که به راستی حیران کننده است. کلبه های چوبی موجود در مسیر، سرسبزی محیط اطراف، وجود دام های در حال چِرا و طبیعت غرق در مه، همگی زیبایی هایی این جنگل به شمار می روند.
جنگلی های گردنه حیران در هر فصل از سال زیبایی منحصر به فردی دارند که حتی تصورش هم حس خوبی به آدمی منتقل می کند. اسکی روی چمن یکی ار مفرح ترین تفریحات موجود در این جنگل ها به شمار می رود که افراد زیادی را به سوی خود جذب می کند.
۵- جنگل مشه
جنگل مشه منطقه ای سرسبز و زیبا است که در شمار جنگل های اردبیل قابل ذکر می باشد. این جنگل از مناطق داری پتانسیل گردشگری بسیار بالا است. فاصله جنگل مشه تا اردبیل ۲۵ کیلومتر بوده و در نزدیکی شهرستان نمین قرار دارد. این جنگل در نزدیکی جنگل فندقلو قرار دارد و دارای آب و هوای معتدل است.
جنگل مشه همچون سایر جنگل های اردبیل دارای زیبایی های غیر قابل وصفی است که زیبایی های آن واقعاً خیره کننده می باشد. در جنگل مشه امکانات گوناگونی همچون استخر آبگرم، پیست اسکی، کلبه های چوبی و … وجود دارد. آب گرم موجود در جنگل مشه، داری خواص درمانی بوده و مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می گیرد. گر چه در اردبیل آب گرم های متنوع و فراوانی وجود دارد، اما یکی از دلایل استقبال مردم از آبگرم مشه به خاطر وجود آن در جنگل خوش آب و هوا است.
۶- جنگل های جاده ای اسالم به خلخال
اسالم به خلخال گرچه بیشتر به عنوان جاده شناخته شده است، ولی این جاده یکی از جنگل های اردبیل نیز به شمار می آید. اسالم به خلخال جاده ای جنگلی ای است که به عنوان یکی از جاذبه های توریستی ایران شناخته شده است. جاده اسالم به خلخال از شهر اسالم استان گیلان شروع می شود و به شهر خلخال در استان اردبیل ختم می گردد. ای جاده به خاطر نزدیکی آن به دریای خزر و جنگل های شمال ایران، از موقعیت ممتازی برخوردار است.
قسمت ابتدایی جاده که شهر اسالم شروع می شود، منطقه ای جنگلی و پوشیده از درخت های بلند و زیبا است که پس از سپری کردن این قسمت در نهایت به دشتی پهناور و سرسبز می رسید. در این جاده جنگلی همچون سایر جنگل های اردبیل به منظور حفظ بافت طبیعی آن کمتر دخل و تصرف انسانی به چشم می خورد
سخن پایانی
جنگل ها به عنوان یکی از بهترین انتخاب ها برای گشت و گذار است. گشت و گذار در جنگل روح آدمی را صیقل داده و آرامشی عجیب به همراه دارد. جنگل های اردبیل نیز از این ویژگی مستثنی نبوده و با اختصاص یک صبح تا ظهر یا حتی یک صبح تا غروب می توان انرژی به اندازه یک سال از آنها به دست آورد. البته در قسمت هایی از جنگل های اردبیل امکان کوهنوردی نیز وجود دارد. اگر علاقه‌مند به کوهنوردی نیز باشید کوهپایه های جنگل های اردبیل بسیار مناسب است.
جنگل های اردبیل نیازمند توجه بیشتری از سوی مسئولین مرتبط هستند زیرا قاچاق چوب، ایجاد آتش، لگد کوب کردن جنگل توسط دام ها، قطع غیر مجاز چوب، آتش سوزی های عمدی، ویلا سازی و … این جنگل ها را تهدید می کند. منابع طبیعی با ارزش همچون جنگل های اردبیل نیازمند توجه بسیار بالایی است.
