جاهای دیدنی سمنان (آشنایی با جذاب‌ترین جاهای دیدنی سمنان)

سمنان استانی کهن با قدمت ۲۰۰۰ است. مکان جغرافیایی این استان، جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر است. استان سمنان بیش از هزاران اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی است. بیش از ۷۰۰ اثر از این آثار در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. تنوع جاهای دیدنی سمنان به شکلی است که همه‌ی گردشگران با سلیقه‌های متنوع را جذب می‌کند.جاهای دیدنی سمنان مورد توجه تعداد زیادی از پادشاهان و توریست های خارجی مانند ناصرالدین شاه قاجار و هوتوم شیندلر بود. نام جاهای دیدنی سمنان در سفرنامه‌هایی نظیر سفرنامه‌ی خراسان، سفرنامه‌ی استرآباد و سفرنامه‌ی مرو ذکر شده است.

برای سفر به مکان‌ها دیدنی بهتر است از قبل ذهنیتی در آن باره داشته باشید. مقاله‌ی جاهای دیدنی سمنان از سایت اردبیل انتخاب مناسبی برای آگاهی بیشتر است.

۱– چشمه‌ی هفت رنگ مجن

چشمه‌ی هفت رنگ مجن از جاهای دیدنی سمنان است. این چشمه در شمال شهر شاهرود در میان شکاف دره‌ها و دامنه‌ی قله شاهوار قرار دارد. زیبایی چشمه‌ی هفت رنگ مجن مدیون مواد معدنی در اطراف چشمه است. از لحاظ اقلیم این منطقه دارای آب و هوای سرد و نیمه خشک است. این آب و هوا گونه‌های گیاهی و جانوری خاص و متنوعی را همراه داشته است. مواد معدنی موجود در این چشمه برای درمان بیماری‌های پوستی و استخوانی بسیار مفید است. اطراف این منظقه، چشمه‌هایی در حال جوشش است که دارای مواد معدنی جیوه‌دار است.

۲– آبشار و قندیل‌های یخی آوستا

آبشار و قندیل‌های یخی اوستا در روستای تاریخی ابرسیج در قسمتی از رشته‌کوه البرز شرقی و در دامنه‌های کوه سترگ شاهوار قرار دارد. این آبشار و قندیل‌های آن از دیدنی‌های ناشناخته‌س شاهرود است. در این روستا آبشارهای زیبایی وجود دارد که این آبشارها در زمستان به قندیل‌های بزرگی بر روی صخره‌ها تبدیل ‌می‌شوند. این آبشار در تمامی فصل‌ها زیبایی‌های خاص خود را دارد، ولی در فصل زمستان این قندیل‌ها گردشگران بیشتری را جذب خود می‌کند. در این منطقه حیوانات اهلی و وحشی متنوعی دیده می‌شود.

۳– برج چهل دختر

برج چهل دختر در شهر دامغان و از مکان‌ها دیدنی سمنان است. این برج به ابوشجاع اصفهانی، به سبک برج طغرل ری و میل رادکان بنا شده است. محیط بیرونی این بنا ۳۲ متر است که از نظر مساحت برج کوچکی به حساب می‌آید. چیزی که باعث معروفیت این بنا شده نحوه آجرکاری، کتیبه‌، معماری و نوع مصالح آن است که باعث شده برج چهل دختر حدود ۱۰۰۰ سال بدون آسیب دیدگی پابرجا بماند. البته به احتمال زیاد این بنا در ابتدا با خشت ساخته شده است، به مرور زمان قسمتی از آن ریخته است و سپس با آجر به شکل مخروطی بازسازی شده است.  این اثر در سال ۱۳۱۰ به عنوانی یکی از آثار ملی ثبت شده است.

۴– مسجد جامع شاهرود

مسجد جامع شاهرود از جاهای دیدنی سمنان می‌باشد که در دوره‌های ایلخانی و قاجار ساخته شده است. بنیان این مسجد از سنگ لاشه و گنبدها از خشت خام ساخته شده است. نقشه‌ی این بنا مستطیل شکل است. این مسجد از مساجد تک ایوانی محسوب است و از قسمت‌هایی نظیر صحن، شبستان، ایوان و آب‌انبار است. این مسجد از یک شبستان اصلی و دو شبستان شرقی و غربی تشکیل شده است و دارای ۹ گنبد ات.

۵– آرامگاه پیر علمدار

آرامگاه پیر علمدار دامغان از جاهای دیدنی سمنان می‌باشد که مربوط به قرن ۵ هجری قمری است. این آرامگاه دارای برجی است که از نظر معماری بسیار مورد توجه است. این برج از سری برج‌های مدور آجری کم‌خیز دارای گنبد مخروطی پیازی است. برج پیر علمدار دومین برج کهن ایران است که در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شده است. این برج از نخستین بناهایی است که در آن از نقش برجسته‌ آجرچینی برای خارج کردن نمای ساختمان از رج‌های یکنواخت استفاده شده است.

علاوه بر این برج، ورودی آرامگاه است که به صورت قاب مستطیل‌شکل طراحی شده است. سردر و تزئینات این ورودی شامل حواشی، کتیبه و گچ‌بری‌های متناسب و ستون‌های پیل‌پا مانند است. این بنا شامل سه سری کتیبه (کتیبه‌ی داخلی گنبد، کتیبه‌ی بیرونی بنگاه و کتیبه‌ی سردر) است. که هر کدام با خط کوفی حقایق جذابی در رابطه با معماران در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

۶– جاده‌ی سنگفرش سیاه کوه

جاده‌ی سنگ فرش سیاه‌کوه یکی از جاهای دیدنی سمنان است که طرفداران زیادی دارد. این مکان تاریخی در دوران صفویه به دستور شاه عباس در گرمسار میان دشت کویر نمک بنا شده است. ده فرسنگ از این راه را از میان لجنزارها و شورابه‌های لغزندهٔ کویری با سنگ، زغال چوب و ساروج پی‌ریزی کردند. در مسیر جاده بقایایی از پل‌ها و کاروانسرا به چشم می‌خورد. علاوه بر آن آثاری از میل‌های سنگی مرتفعی دیده می‌شود که احتمالا برای راهنمایی کاروان‌ها نصب شده‌اند.

نمک بر اثر رطوبت محیط و شبنم‌های شبانه، حل شده و در بین سنگ‌ها نفوذ کرده است. در نتیجه با فعل و انفعالات شیمیایی حالت خوردگی در سنگ‌ها ایجاد کرده که موجب تخریب جاده شده است. این اثر در سال ۱۳۸۰ به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شده است.

۷– کوه اژدها

کوه اژدها با ارتفاع ۱۲۶۵ در شهر گرمسار، دهستان لجران قرار دارد و از جاهای دیدنی سمنان به شمار می‌رود. بر روی کوه در اثر فشار نیروهایی از دو جهت، چین‌خوردگی‌های منحصر به فردی در سطح ایجاد شده است که در زمین‌شناسی چین مرکب دارد. این چین خوردگی‌ها نادرترین پدیده‌ی زمستانی گرمسار هستند. بر روی کوه نوارهای سرخ، سفید و قهوه‌ای رنگی به شکل موج نمایان شده است. رنگ‌های گوناگون این نقش به دلیل وجود چندین لایه خاک با عناصر متفاوت است. این لایه‌ها خاک به طور منظمی قرار گرفته‌اند.

مردم محلی کوهی که شامل پدیده‌ی چین مرکب است را کوه اژدها می‌نامند. علت این نام گذاری به احتمال زیاد شباهت نوارهای سرخ و قهوه‌ای رنگ به اژدها است. عده‌ای بر این باورند که رستم، قهرمان اساطیری ایران، در این محل همراه با رخش با اژدها درگیر شده و آن را نابود کرده‌است. نقش روی کوه، بر اثر پرتاب جسد اژدها توسط رستم بر روی کوه ایجاد شده است.

۸– غار شیربند

غار شیربند با طول ۸۰۰ متر و ورودی یک متری در نزدیکی روستای جزن قرار دارد. دهانه‌ی این غار در کمرکش کوهی صخره‌ای که از بستر رودخانه ۵۰ متر ارتفاع دارد، قرار گرفته است. درون غار یک رشته فلات آهکی وجود دارد. قندیل و ستون‌های آهکی به شکل و اندازه‌های گوناگون از سقف غار آویزان شده‌اند. زمین ‌شناسان قدمت سنگ ‌ها و ستون ‌های آن را به ۱۹۰ میلیون سال پیش نسبت داده‌اند. هوای داخل غار خنک و مرطوب است و در مترهای پایانی غار میزان اکسیژن کمتر است، ولی آنچنان مشکل‌ساز نیست.

۹– تپه‌ی حصار دامغان

تپه‌ی حصار در جنوب شهر دامغان در روستای حیدرآباد قرار دارد و از جاهای دیدنی سمنان به‌شمار می‌رود. زندگی در تپه حصار از ۴۲۰۰ تا ۱۷۰۰ پیش از میلاد (از دوران مس و سنگ یا مس سنگی تا عصر برنز) مشاهده می‌شود. در هزاره‌ی دوم، در سال ۱۷۰۰ پیش از میلاد این تپه تبدیل به متروکه می‌شود. احتمالا ترک ساکنان این محوطه به دلیل حمله‌ی اقوامی جدید از سمت شمال شرق باشد. شواهد آن به شکل سوختگی عمدی و گسترده قابل مشاهده است. در دوران تاریخی و بعد از آن در دوران ساسانیان در این محل کاخی ساخته می‌شود.

علاوه بر این در دوران اسلامی نیز شواهدی از جمله بناهای قلعه مانند در نزدیکی قلعه مشاهده شده است. از دلایل اهمیت این تپه در باستان‌شناسی ایران امکان مشاهده‌ی گذر از عصر مس و سنگ ایران به عصر مفرغ است.

۱۰– برج طغرل دامغان

برج طغرل یکی از جاهای دیدتی سمنان است. این برج میان روستای مهماندوست و روستای امام آباد ساختمان آجری بدون سقفی است که اواخر قرن ۵ ساخته شده‌اند. در آجر کاری آن دقت و مهارت عجیبی به کار رفته است. به شکلی که هم اکنون پس از ۹۳۵ سال، تیزی لبه تزئینات قرنیز با آن همه پیچ و خم از مسافت چندین متری قابل رؤیت است. این برج با نام برج معصوم‌ زاده نیز شناخته می‌ شود.

گنبد اصلی برج فرو ریخته است و بر پایه نوشته‌‌های سنگ نبشته‌ی آن با خط کوفی تاریخ ساخت بنا در دوره سلجوقیان حک شده است. اهمیت این بنا به دلیل داشتن طاقنما و قطار مقرنس آجرکاری است. برج طغرل در سال ۱۳۱۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

۱۱– کویر ریگ جن

کویر ریگ جن به مثلث برمودای ایران مشهور است و دومین ریگ‌زار بزرگ ایران است. به دلیل وقوع حوادث عجیب و غریبی که دلیل منطقی برای آنها وجود ندارد، افراد محلی از این کویر می‌ترسند. آنها معتقدند این کویر محل دفن موجودات زنده است.

ریگ جن منطقه‌ای کویری در کویر مرکزی ایران، بین اصفهان و سمنان است. این منطقه پر از تپه‌های شنی است که اطراف آن باتلاق‌های نمکی وجود دارد. وسعت تقریبی آن ۳۸۰۰ کیلومتر مربع است و هیچ چشمه یا چاه آبی در این منطقه وجود ندارد. این کویر مرموز یکی از جاهای دیدنی سمنان است که بسیار مکان مناسبی برای گردشگرانی است که به ترس و هیجان علاقه دارند. مهم‌ترین مسئله در سفر به این کویر این است که اگر تا به ‌حال به کویر نوردی نرفته‌اید و حرفه‌ای نیستید، به‌ هیچ‌ عنوان برای اولین تجربه ریگ جن را انتخاب نکنید. حتی اگر هم حرفه‌ای هستید حتما با تور و تجهیزات کامل به این کویر بروید.

۱۲– آبشار نکارمن شاهرود

آبشار نکارمن در روستای نکارمن شهرستان شاهرود و از دیدنی‌های استان سمنان است. این آبشار در دامنه‌ی کوه شاهوار قرار دارد. ارتفاع  آبشار نکارمن از سطح آب‌های آزاد نزدیک ۲۴۶۰ متر است. نکارمن منطقه‌ای سبز در کویری خشک است. این پارادوکس جذاب بهشت کوچکی را ایجاد کرده است که گردشگران زیادی را جذب می‌کند. بهترین فصل سفر به این آبشار بهار و تابستان است.

۱۳– ییلاق اوپرت

ییلاق اوپرت در فاصله‌ی ۵۵ کیلومتری شمال شهرستان مهدی شهر قرار دارد و از جاهای دیدنی سمنان است. اوپرت مرزی طبیعی است که بین دو استان سمنان و مازندران قرار گرفته و تلاقی‌گاه کوهستان و جنگل است. بلندی و ارتفاع اوپرت، مانع عبور ابرهای باران‌زای مناطق جنگلی و شمالی ایران به مناطق خشک سمنان شده است. این مسئله تجمع ابرها بر بالای کوه را دنبال داشته است و موجب اقیانوسی از ابرها شده است. این نمای تماشایی و حیرت‌آور نتیجه تجمع ابرها بالای کوه است. بهترین زمان برای تماشای ابرهای اوپرت شگف‌انگیز، فصل‌های بهار و تابستان است.

۱۴– دروازه ارگ

دروازه‌ی ارگ یا میدان ارگ را زمان بهمن میرزای بهاءالدّوله فرزند فتحعلی شاه شروع به ساخت کردند. این بنا در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار هنگام حکمرانی انوشیروان به پایان رسید. دروازه دو نمای شمالی و جنوبی دارد که قرینه‌ی یکدیگر قرار گرفته‌اند. نمای جنوبی شامل دو اتاق، ایوان، دو راهروی کوچک و ورودی اصلی است. سر در نمای جنوبی به شکل نیم دایره طراحی شده است. با خط نستعلیق روی کاشی آبی به رنگ زرد (سلطان ابن السلطان سلطان صاحب قران، ناصرالدین‌شاه قاجار ۱۳۰۲) نوشته شده است. نمای شمالی ارگ به دلیل کاشی‌کاری بی‌نظیرش، نسبت به نمای جنوبی زیباتر است.

۱۵– تپه های مریخی

تپه‌های مریخی در منطقه‌ای بکر و دیدنی در حد فاصل گرمسار و ایوانکی قرار دارند و از جاهای دیدنی سمنان محسوب می شود. این تپه‌ها ترکیبی از سیاه و آبی تیره و قرمزی خاک رس هستند. هنگام تماشای آنها دلیل این نامگذاری متوجه می‌شوید. تپه‌های مریخی به خاطر جنس خاک، نمک و فرسایش آبی به وجود آمده است. این پدیده فقط در مناطق کویری و نیمه کویری اتفاق می‌افتد.

این منطقه از معدود نقاطی است که بدون وجود هیچ نوع پوشش گیاهی بسیار جذاب و باشکوه است. هنگام گردش در این مکان پیاده‌روی بر روی تپه‌های نمکی بین تپه‌های سرخ ‌رنگ مریخی را از دست ندهید. بهتر است برای سفر به مناطق گرم و خشک مثل مناطق کویری تپه‌های مریخی، فصل تابستان را انتخاب نکنید. بهترین زمان اوایل بهار و پاییز و زمستان است.

۱۶– روستای پاده

این روستا در چهار کیلومتری شمال شرقی شهرستان آرادان واقع‌ شده است. قلعه قدیمی که اهالی روستای پاده در گذشته در آن زندگی می‌کردند دایره شکل است و به بزرگی یک هکتار از خشت و گل بر روی یک محوطه بزرگ و بلند آبرفتی ساخته شده بود. این دژ قبل از اسلام و در دوره‌ی ساسانیان بنا شده است. این بنا طی سال مرمت شده است و آثاری از معماری اسلامی در آن دیده می‌شود. این بنای تاریخی امروزه از مهم ترین جاذبه‌های تاریخی این روستا به شمار می‌رود.

روستای پاده، روستایی با قدمت تاریخی جذاب در مسیر گذر جاده‌ی ابریشم است. به دلیل این موقعیت جغرافیایی، روستای پاده سرتاسر آثار تاریخی است. از جمله مسجد قلعه، آب انبار، یخچال، حوض آب، حسینیه، امامزاده سلطان ابوسعید و … . اگر از علاقه‌مندان به تاریخ هستید، گردش در این روستا را حتما در برنامه‌ی خود قرار دهید.

سخن آخر

قدمت و تاریخچه‌ی طولانی سمنان، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی متنوعی را به دنبال داشته است. از جذابیت‌های این استان وجود کویر و جنگل کنار یکدیگر است که پارادوکس دلنشینی ایجاد کرده است. ما در این مقاله به تعدادی از جذاب‌ترین و پربازدیدترین‌ جاهای دیدنی سمنان اشاره کردیم. کاروانسرای لاسجرد، آرامگاه ابن یمین فرومدی، سد شهید شاهچراغی و ده‌ها دیدنی دیگر از آثار ارزشمند سمنان هستند.